Drugie dno torby foliowej

Drugie dno torby foliowej

     Na popularność plastikowych toreb na zakupy miały wpływ dwie ich cechy: niewielka waga i odporność na rozkład. Wśród nich wyróżniamy grube „reklamówki” i małe lekkie torebki.  Te pierwsze konsumenci skłonni są obecnie używać wielokrotnie lub zamieniać na materiałowe. Drugie natomiast  zazwyczaj nie nadają  się do powtórnego użycia i nie znalazły godnego, bardziej ekologicznego następcy o podobnej wytrzymałości. Dlatego zużycie toreb jest stosunkowo duże i niestety przewiduje się, że będzie stale rosnąć. 

     Statystycznie każdy obywatel UE użył w 2010 r. 198 toreb plastikowych. Aż 90 % z nich stanowiły torby lekkie o grubości poniżej 50 mikronów (0,05 milimetra). Odpady toreb tego typu są trudne w odzysku i recyklingu (problem  z ich zbieraniem, duże zanieczyszczenie folii) i mogą przetrwać w środowisku setki lat.

     Torby foliowe przez swoją niewielką wagę są często przenoszone przez wiatr do zbiorników wodnych. Część z nich trafia do systemów rzecznych, gdzie przenoszone są na duże odległości, aby trafić ostatecznie do wód morskich. Akumulacja torebek foliowych na dnie morza jest zjawiskiem szeroko udokumentowanym i stwarzającym istotne zagrożenie dla ekosystemów.

     Komisja Europejska postanowiła zadbać  o tą kwestę zmieniając dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Niestety, dotychczasowe rozwiązania nie wpływały na ograniczenie tego szczególnego rodzaju opakowań z tworzyw sztucznych. Ocena skutków nowych regulacji została przeprowadzona w odniesieniu o różne warianty strategiczne obniżenia zużycia foliówek. Ostatecznie zrezygnowano z wdrożenia ogólnounijnego programu w zakresie osiągania celu. Pozostawiono wszystkim krajom członkowskim dowolność przy  doborze narzędzi i środków służących realizacji założeń nowych regulacji. Ujednolicenie prawa w tym zakresie ma nastąpić na późniejszym etapie realizacji założeń.

     W dyrektywie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych doprecyzowano definicje lekkich plastikowych toreb na zakupy i zawarto zobowiązanie do podejmowania przez Państwa członkowskie środków w celu ograniczenia korzystania z lekkich toreb na zakupy na ich terytorium w ciągu dwóch lat od wejścia w życie tych zapisów.

     Zgodnie z oceną Komisji Europejskiej ograniczenia w produkcji lekkich torebek foliowych, która nastąpi w konsekwencji ograniczeń ich użycia ma przynieść bardzo ważny skutek dodatkowy, którym jest obniżenie emisji CO2 aż o 147,6 miliona ton.

     Z argumentami Komisji Europejskiej nie zgadza się Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych. Związek postrzega nowe uregulowania jako dyskryminację produktów z tworzyw sztucznych i naruszenie podstawowej zasady  funkcjonowania rynku wewnętrznego. Propozycja Komisji Europejskiej budzi duże zastrzeżenia co do zgodności z zasadą proporcjonalności. W opinii środowiska przetwórców regulacja jest przepustką dla władz unijnych do całkowitego zakazu stosowania tych produktów.

     Silne argumenty obydwu stron powinny być wzięte pod uwagę przy wdrażaniu mechanizmów służących ograniczeniu stosowania torebek foliowych w Polsce. Tylko uczciwy i mądry kompromis w tej sprawie zagwarantuje trwałe rezultaty oparte o zasadę zrównoważonego rozwoju.

Monika Karaś